In 1979 leverde regisseur Ridley Scott een meesterwerk af met deze beklemmende science fiction horror, die ons introduceerde aan misschien wel het engste filmmonster ooit: de Xenomorph. It’s Only a Movie deelt niet vaak een perfecte score uit, maar Alien verdient die dubbel en dwars.

Plot: De bemanning van een intergalactisch vrachtschip ontdekt op een onbewoonde planeet een ruimteschip dat een noodsignaal uitzendt. Crewleden Kane, Lambert en Dallas gaan aan boord van het onbekende schip en Kane vindt in de catacomben een onbekend organisme dat zich meteen aan zijn gezicht vasthecht. Niet lang daarna baart hij een verschrikkelijk monster dat systematisch jacht maakt op de doodsbange crewleden.

Er zijn maar weinig films die twee genres tot in perfectie met elkaar kunnen samenvoegen. The Terminator, bijvoorbeeld, is een van de weinige films die actie en science fiction naadloos met elkaar vermengt. Nergens geforceerd, sterker nog, de genres complementeren elkaar. Hetzelfde kan gezegd worden over Alien. Ik kan mij geen film bedenken die horror en science fiction beter met elkaar combineert. De ruimte wordt teruggebracht tot een setting die kil, benauwend en vooral claustrofobisch aanvoelt. Mooiste voorbeeld hiervan is de scène waarin de crew aankomt op de planeet die ze moeten onderzoeken. Nog nooit heb ik een atmosfeer meegemaakt die zo dreigend aandoet. Wat een fantastische scène is dit. Het moment dat we dat vreemde, hoefvormige vaartuig zien liggen, geniaal!

De Nostromo, met haar nauwe gangen en klinische look is voor de rest van de film de perfecte basis voor deze ‘horror in de ruimte’. Een betere omschrijving bestaat niet. Zodra de ‘facehuggers’ hun intrede doen, beleeft de crew een jachtpartij waar geen ruimte is voor heroïek of iets dergelijks. Nee, zij zijn redelijk kansloos tegen een entiteit die geen moment aan dreiging verliest. Scott weet de spanning perfect op te bouwen, grotendeels te danken aan het verhaal van o.a. Dan O’Bannon, die eerder samen met John Carpenter Dark Star maakte.  Nooit wordt er teveel laten zien van de Xenomorph. Het monster lurkt in het donker, wachtend op het juiste moment om toe te slaan.

Hierbij komen we aan bij het sterkste en meest memorabele aspect van Alien, de Xenomorph. Scott heeft zelf voor het design van o.a. de ruimteschepen- en pakken gezorgd, zwaar geïnspireerd door 2001: A Space Odyssey en Star Wars, maar voor het design van het monster richtte hij zich tot de Zwitser H.R. Giger. Wat Giger hier neerzet is van ongekende klasse. We hebben gewoon met een man in pak te maken (de 2.08 meter lange Nigeriaan Bolaji Badejo), maar de Xenomorph is niet voor niets uitgegroeid tot een van de meest populaire filmmonsters ooit.

Laten we vooral de muziek van Jerry Goldsmith ook niet vergeten. Al in de eerste scène zet die een bevreemdende sfeer neer, die de rest van de film aanhoudt. Goldsmith keerde nog terug voor het vervolg, Aliens, net als Sigourney Weaver. James Cameron regisseerde en maakte wellicht het beste vervolg ooit. Maar daarover een andere keer meer.