Een tijdje geleden heb ik mij gewaagd aan een herziening van een film van Michael Bay. Ik heb daarvoor nooit de moeite genomen om meer in Bay’s films te zien dan gefabriceerde Hollywoodprul, waar het script een leidraad is voor veel opgeblazen, druk in beeld gebrachte bombasme. The Rock steeg daar misschien bovenuit, maar verder was het voor mij inwisselbare nonsens. Tot de herziening van Armageddon, een film die ik een meer dan respectabele beoordeling heb gegeven. Die film deed mij inzien dat Michael Bay haast een kunst heeft weten te maken van eerdergenoemde prul. Armageddon toonde een regisseur die zich bewust is van wat hij doet en dat in dit geval uitstekend uitvoert. De scheiding tussen kunst en kitsch heeft Bay met Armageddon terug weten te brengen tot een fractie.

Afgelopen week keek ik met aangepaste verwachtingen naar Bay’s Transformers: Dark of the Moon. Het eerste deel vond ik ten tijde van de release troep van de bovenste plank, maar met de ervaring van de herziening van Armageddon in mijn achterhoofd ging ik met een andere insteek de film in. Laat ik Bay’s kitsch eens niet al te serieus nemen, dacht ik, misschien dat ik op die manier nog beloond word met dit derde spektakel uit de Transformers-trilogie, de verfilming van de cartoon waarmee ik als kind ben opgegroeid en die ik door Bay verkracht heb zien worden met zijn eerste visie op dat stukje nostalgie. Transformers heeft mij murw geslagen met zijn chaos, onoverzichtelijkheid en vooral niet grappige humor. Dit is me nu weer overkomen, nog eens verergerd door het 3D-aspect, dat ook hier weer geen potten weet te breken.

Michael Bay heeft met Transformers: Dark of the Moon definitief bewezen dat de hoop die ik onlangs heb opgedaan, een ijdele was. Armageddon was een toevalstreffer. Transformers 3 toont een regisseur die geen weet heeft van de essentie van actie-cinema. Waar Armageddon visueel nog een hoop mooie en strakke plaatjes te bieden had, personages die de coolheid zelve waren en een script dat feilloos richting finale denderde, lijkt Transformers 3 genoegen te nemen met een haast onafgewerkt eindproduct. Het script is een werkelijk ramp, springt van de hak op de tak en introduceert personages die niemand zou missen, zouden ze zijn weggebleven. De actie is ook hier een wirwar van vliegend metaal. Wie ooit heeft bedacht dat de robots op een verzameling van ‘scrap metal’ moesten lijken, zou nooit meer in associatie gebracht mogen worden met de Transformers.

Het ergste aan Transformers 3 is misschien nog de tenenkrommend slechte humor. Die twee kleine robot sidekicks zijn werkelijk het meest genânte wat ik in tijden heb gezien. Die twee maken, als ik het goed heb begrepen, ook hun opwachting in het tweede deel, dat ik bij deze dus mooi laat liggen.

Michael Bay heeft met Tranformers: Dark of the Moon kunst weer teruggebracht tot kitsch. Niet amusante kitsch welteverstaan. Armageddon toonde een regisseur die weet hoe een actiefilm te maken. Je mag dan van een schande spreken dat je met dit veelbelovende materiaal zoveel ellende op het scherm weet te toveren. Als ik mij ook nog eens realiseer dat Michael Bay de beschikking had over de 3D-apparatuur waarmee Cameron Avatar heeft opgenomen en ook hier helemaal niets mee heeft weten te doen, dan is het hoog tijd om Michael Bay voorgoed vaarwel te zeggen. Ik mag hem echter nog wel dankbaar zijn voor het feit dat hij mij definitief over de streep heeft getrokken wat 3D betreft. Dit was echt de laatste keer dat ik deze gadget nog een kans heb gegeven. Goodbay.