Het kan raar lopen in de filmwereld. In 2019 was iedereen lovend over de eigenzinnige Joker-film van regisseur Todd Philips. Een vervolg kon niet uitblijven en de verwachtingen hiervoor waren hoog, net als het budget. Bij het verschijnen in de bioscoop kon Joker: Folie à Deux die hoge verwachtingen alleen niet waarmaken. Het aantal bezoekers viel zwaar tegen en daarmee ook de box office. De film werd zelfs ingehaald door het splatter festijn Terrifier 3. Hiermee kunnen we wel vaststellen dat de tweede Joker film zwaar is geflopt. Heel jammer, want Philips is één van de weinige regisseurs die buiten de gekaderde lijnen in het superhelden genre durft te kleuren. Gelukkig heeft de film nog wel een 4K Ultra HD release gekregen, zodat de (weinige) fans kunnen blijven genieten van dit bijzondere verhaal. Daarnaast hoop ik dat mensen Joker: Folie à Deux nog een tweede kans geven, die de film in de bioscoop niet heeft gehad. 

Plot: Na zijn gewelddadige acties als Joker in Gotham City zit Arthur Fleck (Joaquin Phoenix) vast in Arkham Asylum. Arthur moet voor de rechter verschijnen en hij wordt psychisch onderzocht. Kan hij voor zijn daden als Joker toerekeningsvatbaar worden gehouden? In het gesticht heeft Arthur het zwaar, totdat hij kennis maakt met medegevangene Lee Quinzel (Lady Gaga).  Wie is die mysterieuze dame die zoveel interesse in hem heeft? Wat zijn haar bedoelingen en kun je iemand liefhebben in een plaats als Arkham Asylum?

Regisseur Todd Phillips maakte tussen 2009 en 2013 furore met zijn Hangover-reeks.  Toen bekend werd dat hij een film zou maken over Batman’s grootste aartsvijand had ik sterk mijn twijfels. Hoeveel acteurs hebben de rol van Joker al niet gespeeld in de afgelopen decennia? Was het nou weer nodig om een oorsprongsverhaal te vertellen van de Clown Prince of Crime? Uiteindelijk bleek de regie van Phillips en het acteerwerk van Joaquin Phoenix een gouden combinatie. Nog nooit werd een oorsprongsverhaal in het superhelden genre zo geloofwaardig neergezet. De film is losjes gebaseerd op de graphic novel uit 1988, Batman: The Killing Joke van schrijver Alan Moore en tekenaar Brian Bolland. In dit verhaal was ook een rol weggelegd voor Batman, maar in Joker en het vervolg Joker: Folie à Deux wordt vooral gefocust op Arther Fleck, die steeds verder wegzakt in waanzin tot hij als uitvlucht een personage verzint die niet met zich laat sollen: Joker.

Het succes van Joker gaf regisseur Todd Philips card blanche voor een veel duurder vervolg, dat verder gaat waar Joker ophield. De film is een bonte verzameling van genres geworden. Joker hoort als tegenstander van Batman natuurlijk thuis in het superhelden genre,  maar hier wijkt Phillips enorm vanaf. Hij neemt wel een aantal elementen over die direct uit Batman komen. Je kan natuurlijk niet om Gotham City heen, de stad waar dit bizarre avontuur zich afspeelt. Daarnaast zijn het gesticht Arkham Asylum en openbaar aanklager Harvey Dent (Harry Lawtey) ook geen onbekende uit de comics. Verder heeft de film weinig te maken met Batman. Een ander genre dat duidelijk naar voren komt is dat van de gevangenis films. Ik zie duidelijk overeenkomsten met klassiekers als Jailhouse Rock (1957), One Flew Over the Cuckoo’s Nest (1975), Escape from Alcatraz (1979) en The Shawshank Redemption (1994). Ook kan je de film zien als een rechtbankdrama, maar het meest verrassende genre is toch de musical.

Ik vrees dat juist die musicalelementen ervoor hebben gezorgd dat veel mensen zijn afgehaakt. Ontzettend jammer, want ik heb me helemaal niet gestoord aan de muzikale intermezzo’s. Sterker nog, ik vond dit juist een zeer originele aanpak om de relatie tussen Arthur en Lee onder de loep te nemen. Het is dan ook meer dan logisch dat Lady Gaga voor deze rol is uitgekozen. Verder denk ik dat veel mensen met de verkeerde verwachtingen naar de bioscoop zijn gegaan. Joker: Folie à Deux is geen standaard ontstaansgeschiedenis van een superschurk. Wanneer je de film los kan zien van de comics, kan je eigenlijk niet teleurgesteld worden.

Het acteerwerk van Joaquin Phoenix is opnieuw fantastisch, maar dat geldt ook voor Lady Gaga. Ze geeft een geheel eigen draai aan het figuur Harley Quinn, die eerder is neergezet door Margot Robbie in de films Suicide Squad (2016), Birds of Prey: And the Fantabulous Emancipation of One Harley Quinn (2020) en tenslotte The Suicide Squad (2021) heeft neergezet. Ik ben ontzettend fan van de sexy Harley Quinn van Margot Robbie, maar Lady Gaga speelt de rol een stuk realistischer. Wil je volop genieten van hun samenspel is het opnieuw aan te raden om de comics en Margot Robbie’s vertolking van Harley Quinn los te laten.

Joker: Folie à Deux ziet er prachtig uit in 4K Ultra HD. Je gaat helemaal op in de troosteloze sfeer van de film. De hoge resolutie en de prachtige kleuren zorgen ervoor dat deze 4K-transfer van het scherm spat. Het geluid krijgt ook een dikke voldoende vanwege de indrukwekkende Dolby Atmos-track, met een Dolby TrueHD 7.1-track als basis. Duidelijke dialogen, haarscherp geluid en mooie liedjes. De bijbehorende Blu-ray disc heb ik niet kunnen beoordelen, maar als die half zo goed is als de 4K versie, dan heb niet te klagen. 

Gelukkig bevatten de schijfjes niet alleen de film, maar ook een aantal interessante extra’s. Ik neem ze kort even door. ‘Everyting Must Go’ (44 min) is een uitgebreide making-of, die niet te lang duurt. Dat muziek belangrijk is in de film, zie je in ‘The Character of Music ‘ (8 min). Hierin komt vooral Lady Gaga aan het woord over de muziek en dans in de film. In de featurette ‘Crafted With Class (7 min) worden de sets en decors besproken. Het gebruik van kleuren en visuele aspecten komen aan bod in ‘Colors of Madness’ (6 min). Tenslotte heb je nog ‘Live! With The Joker’ (5 min), die de animatie in de opening van de film onder de loep neemt. De vormgeving van de steelbook is simpel, maar mooi. Joaquin Phoenix als Joker en Lady Gaga als Harley Quinn lijken van de matte zwarte steelbook cover te springen. Enige kritische noot zijn die flut kartonnetjes met gegevens over de film, die er opgeplakt zitten. 

Ik ben blij met deze fysieke release van de film in hoge kwaliteit. Ik hoop dat mensen de film alsnog een kans geven en niet alleen maar afgaan op de “slechte” recensies. Ik kan het niet vaak genoeg zeggen, maar laat het concept van Joker los zoals je dat kent. In de comics wordt hier al vaak genoeg mee geëxperimenteerd. De regisseur doet eigenlijk hetzelfde, maar dan op film. Het levert een zeer originele film op, die aan het fenomeen Joker een eigen dramatische en swingende draai geeft met verschillende lagen.