Wéér een nieuwe Batman-film in de bioscoop! Als fan vind ik dat totaal niet erg. Batman is voor mij een beetje wat James Bond voor anderen is: om de paar jaar een nieuwe film is iets wat voor mij eigenlijk altijd wel goed uitpakt en waar ik naar uitkijk. Ditmaal hebben wij te maken met Robert Pattinson als de nieuwe Batman/Bruce Wayne. Al sinds het benoemen van Pattinson als de als vleermuis geklede wreker heerst er nogal wat onrust bij veel Batman-fans. Pattinson wordt namelijk al 11 jaar getergd door een rol die hij al lang achter zich heeft gelaten, maar waarbij een groot deel van het publiek hem nog steeds mee vereeuwigt: die als vampier Edward uit de Twilight-films. Nu heb ik dat probleem niet. Niet meer, in ieder geval, maar ooit was ik ook zo. In 2007 had ik nog zo mijn bedenkingen bij de keuze van Heath Ledger als Joker en ik denk wel meerderen met mij. Zo ook was dat met de keuze van Michael Keaton als Batman/Bruce Wayne in de eerste Batman-film van Tim Burton. In beide gevallen bleken de fans het fout te hebben en kunnen wij toch wel zeggen dat zowel Ledger als Keaton tot de meest geliefde acteurs behoren die personages hebben vertolkt die voor ons zo belangrijk zijn. Zal Pattinson ook hier uiteindelijk toe gaan behoren?

Plot: In Gotham worden een voor een belangrijke figuren vermoord. Zowel politieke als die binnen de politie. Luitenant James Gordon schakelt The Batman in om mee te helpen met het onderzoek. De dader laat namelijk ook raadsels achter speciaal gericht aan hem. De politie zelf weet nog niet wat te maken van deze zwart geklede burgerwacht die nu twee jaar de criminelen van Gotham het stuipen op het lijf jaagt. Maar hij levert en misschien kan hij hier ook bij helpen en dus staan zij hem toe. Al gaat het niet van harte. De eerste tekenen lijken te wijzen naar een club van Oswald Cobblepot, een onderwereldfiguur die nauwe banden heeft met de bovenwereld. Maar net als de raadsels van The Riddler, zoals de moordenaar zich noemt, zijn de geheimen van Gotham duisterder dan Bruce Wayne/Batman kon geloven.

Regisseur Matt Reeves had met Cloverfield al een van mijn favoriete monsterfilms ooit gemaakt Tevens was ik erg verrast met zijn kijk op een andere iconische filmserie, namelijk Planet of the Apes, waarvan hij twee zeer succesvolle films heeft. Gelukkig kunnen wij nu ook zeggen dat hij een van de meest interessante Batman-films heeft afgeleverd. The Batman is namelijk niet een film geworden waarbij een simpel gevecht gaande is tussen Batman en een van zijn kleurrijke vijanden. The Batman is een flm noir geworden waarbij Batman zich meer moet verhouden tot klassiek detective werk en de vijand soms niet helemaal duidelijk is. De Riddler is inderdaad de aanstichter van de ellende, maar die is meer omvattend dan voorheen. Gotham is namelijk ziek. Er is veel criminaliteit, maar ook corruptie, mensen worden aan hun lot overgelaten. Er komen nieuwe verkiezingen aan voor burgemeester en daarbij ook kans op vernieuwing. Een deel van de stad wilt die vernieuwing erg graag, maar het is maar de vraag of dat gaat gebeuren. Ondertussen zijn er ook mensen die vertrouwen niet meer hebben en bijverdienen met criminele activiteiten of hun vlucht zoeken bij aparte groepjes op het internet. Gotham is in verval en ook de Batman twijfelt of zijn acties eigenlijk wel zin hebben.

Godzijdank houdt Matt Reeves ons bij de moord op de ouders van Bruce Wayne vandaan. Natuurlijk komt het wel ter sprake, maar we hoeven het niet weer mee te maken. We starten, zoals gezegd, in het tweede jaar van Bruce Wayne als de Batman, die hier door veel mensen nog als ‘Vengeance’ wordt omschreven. Bruce twijfelt nog over zijn rol als de wreker. Zijn aanwezigheid in Gotham heeft invloed. Zelfs zonder er daadwerkelijk te zijn, zoals we zien in een heerlijke scène. Maar is het genoeg? Nee, die illusie is hij kwijt. Hij kan niet overal zijn in deze miljoenenstad en kiest daarom zijn ‘slachtoffers’ na diverse overwegingen. Maar gefrustreerd is hij wel, wat resulteert tot het misschien wel onnodig doormeppen. En ook dat heeft gevolgen. Niet alleen de criminelen, maar ook de slachtoffers worden bang van hem. Daarnaast is de politie niet zo happig op zijn aanwezigheid omdat hij verder kan en mag gaan dan zij. Nog niet eerder heb ik in een Batman-film werkelijke gevolgen zo nadrukkelijk zien gebeuren zoals hier in The Batman.

Misschien is het wel overbodig om te zeggen, maar mensen die zich nog druk maakte over Robert Pattinson kunnen hun kritiek op hem na het zien van de film in de prullenbak gooien. Pattinson is een hele goede Batman en overtreft met gemak George Clooney en Val Kilmer en misschien zelfs Christian Bale. Als Bruce Wayne daarentegen maakt hij minder indruk. Nu loopt hij 80% van de film rond als Batman, maar wanneer wij hem zien als Bruce Wayne zelf is hij eigenlijk niet anders. Somber loopt hij rond in Gotham zonder ook maar bijna iets te zeggen. Als hij de schijn zou moeten ophouden om maar niet in de buurt te komen van de gemaskerde wreker dan moet hij in het vervolg misschien wel beter zijn best gaan doen. Hij is tenslotte een publiek figuur en de schijnwerpers zijn op hem gericht als hij ergens verschijnt, net als Batman zelf. Het is misschien een kleine vorm van kritiek, maar Bruce Wayne en Batman zijn misschien een en dezelfde persoon, maar ze kunnen blijven bestaan als zij de schijn ophouden.

De bijrollen in the Batman zijn bijna allemaal voortreffelijk. Zoë Kravitz als Selina Kyle is een bijzonder goede Catwoman, die hier nog nergens Catwoman wordt genoemd. Haar fysiek is ideaal als een katachtige inbreker die het niet van haar kracht moet hebben, maar wel van haar felheid. Helaas mis ik wel de chemie tussen haar en Patterson. Niet dat dat haar fout is, het is iets dat ik gewoon niet zo zie. Dat is jammer, maar de focus ligt ook niet op een relatie tussen de twee. Colin Farrell is bijna onherkenbaar als ‘Oz’ oftewel Oswald Cobblepot. Het is een rijzende ster binnen de onderwereld van Gotham die zonder overdrijven zo uit een film van Martin Scorsese lijkt te zijn gelopen. Hij is slim en bijzonder gevaarlijk en deinst voor niemand terug. Ook niet voor de Batman. Dat hij door sommige als ‘The Penguin’ wordt genoemd wordt je gaandeweg wel duidelijk en wel heel duidelijk in één scène die een dikke knipoog lijkt naar de Batman tv-serie uit 1966. Jeffrey Wright is heerlijk als een James Gordon. De ongebruikelijke vriendschap tussen hem en de Batman is bijna net zo goed als die uit de Dark Knight trilogie tussen Christian Bale en Gary Oldman. Wat wil ik graag meer tussen hen zien in een vervolgfilm. Topper tussen de bijrollen is toch wel echt Paul Dano als The Riddler. Met zijn in elkaar geflanste pak, dat overduidelijk is geïnspireerd op de Zodiac Killer, maakt hij een bijzonder nare indruk. Hij is slim, geniaal misschien wel. Maar overduidelijk ook instabiel als de neten. Je lijkt soms met een normale kerel te maken te hebben, maar wanneer hij begint te schommelen in toonhoogte weet je dat je met een zwaar gestoord personage te maken hebt.

Er is echter nog een andere hoofdrol in de film en dat is Gotham City zelf. Nog niet eerder was ik sinds de Tim Burton-films zo onder de indruk van deze stad. Het is een hedendaagse stad die erg te vergelijken is met met het huidige New York, maar ook met een sfeertje dat zo uit de jaren 30 zou kunnen komen. The Batman is dan ook vooral een mix van film noir en Seven van David Fincher. De vergelijking met de film van Fincher is niet helemaal ver weg. Riddler is tenslotte een seriemoordenaar met een onbekend doel en net als in Seven regent het continue. Zijn de kleuren van Seven toch vooral blauw en bruin, in Gotham is deze rood, als een stad die staat op ontploffen.

The Batman is een van de betere Batman-films geworden die ik zeker vaker ga kijken. Het is geen perfecte film geworden en er valt ook wel genoeg op aan te merken. Ten eerste: The Batman duurt helaas, en dat doet pijn want ik hou er normaal gesproken wel van, te lang. Dat ligt voornamelijk aan de structuur van het verhaal. Het verhaal heeft namelijk veel ‘geleend’ van enkele comics zoals Batman Year One, Batman Earth One en The Long Halloween. Dan moet je voorstellen dat deze verhalen over enkele comics verspreid zijn en dat je aan het eind van elke comic sluit met een conclusie of een cliffhanger. Dat werkt in de comics, maar bij The Batman voelt het vreemd. Met een lengte van bijna drie uur zou je met gemak deze kunnen opdelen in drie delen wat denk ik ook het kijkplezier zal bevorderen. Ik heb de film nu tweemaal bekeken. Een keer bij de persvoorstelling en een keer met gewoon publiek en het is bij mij nog niet eerder voorgekomen dat er mensen de zaal verlieten toen de film de twee uur aantikte. Het is ook jammer dat The Batman soms teveel wilt zijn. Zien wij een groot gedeelte van de film Batman als een detective optreden, iets dat is sommige opzichten te simpel detective werk weergaf, toch moet er worden gekozen voor een actievolle finale, die helaas niet zoveel indruk maakt. Ik snap de keuze wel, want het merendeel van de kijkers verwacht ook een bijzondere finale, maar het ontbrak aan gewicht. Wat er aan het eind gebeurt is het minst interessante van de film.

Op enkele momenten zijn de special effects slordig en zijn niet alle vechtpartijen tussen de Batman en bepaalde schurken wat ik van een Batman-film verwacht. Nu is het ook niet een film die de nadruk legt op de actie, maar ook dat valt op. Gelukkig worden wij nog wel getrakteerd op een ‘car chase’ die beter is dan het spektakel bij een Fast and the Furious-film. Die nieuwe Batmobiel trouwens: geweldig.

Ik wil onder geen beding doen voordoen dat The Batman geen leuke filmervaring zal zijn. De pros wegen veel meer dan de cons. Nu zal elke Batman-film natuurlijk onder een vergrootglas worden gelegd, en worden vergeleken met de Nolan trilogie die door velen worden gezien als de beste superheldentrilogie tot nu toe. Dat is te begrijpen, maar The Batman is een andere Batman dan wat wij tot nu toe hebben gezien. Dat valt te prijzen en ik ben ook zeer benieuwd naar het vervolg.